Родилась 26 ноября 1962 года в деревне Балыклыкуль Аургазинского района Республики Башкортостан. В 1980 году окончила школу, поступила в ПТУ в г. Стерлитамаке. Получила специальность декоратор мебели. Трудовую биографию  начала в мебельной фабрике в г. Уфа. Некоторое время проработала в ПШО «Мир». Первое стихотворение написала в 1982 году. В г. Агидель живет с 1990 года, работает в городской больнице. Печатается в местной прессе.

ҠАЙҘА ҺИН, ДӨРӨҪЛӨК?

      Ниңә генә ерҙә дөрөҫлөк юҡ,

             Шәфҡәтһеҙлек баҫҡан донъяны?

              Ниңә генә ҡылған яҡшылыҡтар  

          Гел яманлыҡ булып ҡайталар?

              Тирә-яҡты ҡарап тормайҙар шул,

             Уңды-һулды айыра белмәйҙәр.   

            Күккә сөйәләр ҙә морондарын,

                        Онотола ҡалған эштәре.                                                     

             Бер ни тормай ундай кеше өсөн

    Рәнйетеүе юҡҡа кемделер.

         Аллаҡайым тимәй, сабыр итәм тимәй,

      Бер хәлһеҙҙе таптап үтәлер.

              Күҙҙәремдән мөлдөрәп йәштәр аға.

         Ниңә ошо тиклем һынауҙар?   

             Кемдәр яуап бирер был һорауға?

       Ҡайҙан табып була дөрөҫлөк?

     Аллаҡайым тимәҫ, туҡтап сәләмбирмәҫ,

           Иҫтәренә төшөр бер ваҡыт.      

            Байлыҡ бит ул бары тик бер айлыҡ,

    Кеше булып ҡала беләйек.

        АФГАНИСТАН

Афганистан, күпме яшь балалар,

Куеныңда ятып калдылар.

Тар юлларың, биек тауларың –

Алар бары шаһит булдылар.

Газиз аналарның күзләрен

Томалады әче күз яше.

Иң авыры бала хәбәре,

Күтәрерме ана йөрәге?

«Әнием, бәгърем, син кайгырма»,- 

Дип хат язган бала анага.

Язган хатның юлы озын булды –

Аны укыганда

Кисек иде солдат гомере.

Бала чагы үтте күз алдыннан,

Агач мылтык иде кулында.

Яңа казып куйган җир өстенә

Уштан язып ана егылды.

Эшелоннан төшә яшь балалар,

Күзләрендә Афган тузаны.

Ил алдында алар бурыч үтәп,

Тугры калган биргән антына.

Түгелмәсен иде күз яшьләре,

Еламасын иде аналар.

Аяз күкнең, илнең тынычлыгын

Капламасын кара болытлар.

АҒИҘЕЛЕМ 

Ағиҙелем, гүзәл  ҡалам минең,

Аҡсарлаҡлы һинең күлдәрең.

Иртәгә лә, бына бөгөнгөләй,

Аяҙ булһын ине күктәрең.

Тәбиғәтең күреп мин һоҡланам,

Зәңгәр күктәреңә ҡыуанам.

Ҙур өмөттәр менән йәшәп һиндә

Гөл-баҡсаларыңа юл алам…

Ағиҙелем, аңла: түҙәмен мин

Ямғырыңа, әсе елеңә.

Ғүмерем буйына йырлар өсөн

Ҡайттым һиңә – тыуған еремә.

Ағиҙелем, һинән китмәм инде,

Хоҙай ғына һине һаҡлаһын.

Мин бәхетле бөгөн, бик бәхетле,    

        Иҙел генә мине аңлаһын. 

ИЛАТМАҒЫҘ ҠАЙЫНДАРҘЫ

                Оло ялан… Ялан уртаһында

                Яңғыҙ ҡайын түгә йәштәрен.

              Яндарында түңгәк кенә ҡалған,

             Ҡайһы рәхимһеҙе ҡул һалған?

               Яҙҙар еткән һайын пар ҡайының

           Кейә ине, йәшел күлмәген.  

           Кемдәр генә уға һоҡланмаған, 

              Кемдәр генә башын эймәгән?

           Бөгөн килеп, ошо аҡ һылыуҙың

                   Йөрәгенә яра һалғандар.             

          Яра ғына һалып ҡалмағандар,   

         Ярты йәнен тартып алғандар.

           Ялан уртаһында бер яңғыҙы  

          Күпме генә йәшәр ҡайының? 

         Юғалтҡан шул парын инде хәҙер,

        Кемгә генә һөйләр серҙәрен?

             Көслө ел-дауылдар ҡупҡан саҡта,

     Һыйынырға пары ҡалмаған.

          Илатмағыҙ, зинһар, илатмағыҙ, 

          Яҙҙар еткән һайын ҡайынды!

Произведения

Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2013. – 64 с.

Кн. на рус., тат. и башк. яз.

  Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2014. – 80 с.

 Кн. на рус., тат. и башк. яз.

Вахитова Миляуша   Финатовна

Родилась 20 марта 1964 года в деревне Бургунбаш Татышлинского района Республики Башкортостан. Среднее образование получила в  деревне Курдемродного района. Окончила филологический факультет Бирского государственного педагогического института. В Агидели живет  с 1991 года. Работает воспитателем в детском саду.

ЙӨРӘК КЕЧКЕНӘ БУЛСА ДА

Йөрәк  кечкәнә   булса  да,

Барысы  аңа сыйган.

Яхшысы да, яманы  да

Үз  урыннарын  уйган.

Йөрәккәем, күпмеләргә

Син  шулкадәр  түзәрсең?

Вакыттыннан  алдаракмы,

Әллә  соңрак  тузарсың?

Йөрәккәем,  таушалырга

Син  әлегә  ашыкма.

Юкка-барга  тузып  барма,

Булмаганга  ашкынма.

Бар  да  Ходай  кушканча  бит

Көймәсәң  дә, көйсәң  дә.

Син    күрәсен,  башка  күрми,

Янып   көлгә   калсаң  да.

Ходай  бирсә   –  бар да  булыр,

Булмый  торса  – сабыр  бул,

Авырлыклар  онытылыр,

Юк  нәрсәләр  табылыр.

Ходайкаем  ярдәменнән

Ташламас  беркайчан  да.

Таза  булыйк, исән  булыйк,

Чирләмик  һичкайчан да.

ГОМЕР КӨЗЕМ

Гомер көзем  килеп җиткән  икән,

Шуны  аңлый  алмый күңелем.

Нигә гел  язлардан  гына  тормый

Бу  дөньяда  кеше  гомере?

Акыл  тирән уйлый,   акыл  аңлый

Язлардан  соң  көзләр  булганын.

Күңел  генә  кабул  итә алмый

Картаерга  туры  килгәнен.

Көзләрнең  дә  була  төрле  мәле:

Яңгырлары,  усал  җилләре.

Күңелемдә  матур  чуак  булсын,

Тормышымда  булса  көзләре.

АНА КҮҢЛЕ МӘҢГЕ БАЛАДА

Ике  бәхет  кошым  очып  китте,

Аерылдылар  туган  оядан.

Кошларга да  шулай  авыр  микән

Аерылуы  газиз  баладан.

Матур  булсын   тормыш   юлларыгыз,

Эшләрегез  һәрчак  уң  булсын!

Туры  юлдан  атлап  барыгыз  сез,

Яныгызда  тугры  дус булсын!

“Ике  бәхет  кошым,  ике   алмам,

Ике  йөрәк  пәрам –  ике балам,

Берүк  исән  йөрегез  сез”, –  диеп

Озатканда  теләк  теләп  калам.

Минем  теләк  сезне  саклап  йөртсен

Авырлыктан,  чирдән,  куркудан.

Туган  йортта  һәрчак  ана  көтә

Арчаларга  кайгы-борчудан.

Адашмагыз  тормыш  юлларында,

Изге  теләк  тели  һәр  ана.

Бала күңелләре кайда  икән?

Ана күңеле  мәңге  балада.

Ләйсәнемә

Ләйсән яңгыр булып килеп кердең

Өебезгә, күңел туренә.

Улым белән бергә атлагыз сез

Җитәкләшеп гомер үренә.

Җәйләрегез сезнең җылы булсын,

Язлар үтсен назга төренеп.

Көзегездә байлык көтеп торсын,

Кышлар бәхет белән үтелсен.

Тормышыгыз гөрләп торсын өчен

Ходай сезгә ул һәм кыз бирсен.

Матур җылы оя корыгыз сез,

Оныклар да анда җылынсын.

Язмышлардан узмыш булсын иде

Язмышлардан узмыш булсын иде.

Булсын иде язмыш үзгәртеп.

Барыр юлларыңны алдан күреп,

Атлар адымыңны күзәтеп.

Туры юлдан гына атлап барып,

Алдар сукмакларга борылмый,

Ялгышмыйча, адашмыйча гына

Нигә икән алай барылмый?

Балаларым, бәгерь җимешләрем,

Тормыш юлы бигрәк катлаулы.

Кайчаклар да бигрәк авыр була

Җил-давылга каршы атлавы.

Язмыш сезгә мәрхәмәтле булсын,

Күңел хәлатләрен аңласын.

Бәреп-сугып сезне сынамасын,

Кайгы-сагышлардан сакласын!

Яшик әле яшьнәп

Еллар авыр елга карасаң,

Юллар авыр юлга күз салсаң.

Яшәү авыр бөтен көчең салып

Яшим диеп яшьнәп яшәсәң.

Яшик әле яшен кебек яшьнәп,

Эштә эшлик бөтен көч салып.

“Шундый уңган, житез әле”, – диеп,

Яшьләр көнләшсеннәр таң калып.

Җанга дәва балаларым минем,

Әткәй-әнкәй әле исәннәр.

Авыр чакта ярдәм кулы суза

Якыннарым, дуслар, иптәшләр.

Чәчкәләр бит тормыш бизәге

Чәчкәләр бит тормыш бизәкләре,

Жанга дәва, күңелгә сихәт.

Агы, алы, күге, зәңгәрләре…

Үсә алар дөньяны ямьләп.

Кешеләр дә чәчкәләргә охшаш,

Берсе тыйнак, бик-бик кечкенә.

Таҗлары да бик үк купшы түгел,

Ераклардан янмый гел генә.

Ә кайберсе бигрәк назлыбикә,

Караганны бик тә ярата.

Чәчкәләр дә хуш ис тараткандай

Тирә- якка ямьнәр тарата.

Ә кайберсе бигрәк инде олы,

Тирә – якны каплый, шашына.

Тик мин генә гөлләрнең гөле дип

Агуларын чәчә,  ашкына.

Агу чәчми, ямьле итеп яшик,

Дөньяларда булсын татулык.

Матур чәчкәләрдәй матур булыйк,

Тудырыйк без җирдә гүзәллек!

Әнкәйгә

Чәчләреңнең күпме өлешендер

Мин  бит, әнкәй, синең агарткан.

Күпмесендер  апа, күпмесендер  энем,

Ә шулай да, без бит синең – иң-иң яраткан.

Чәчләреңне, әнкәй, агартсак та,

Без  бит  хәсрәтеңне  тараткан.

Сөенеч тә, көенеч тә  итеп

Ходай  безне  шулай  яраткан.

Чәчләремнең  хәзер карасы  аз,

Күп  өлеше  инде  агарган.

Күпме  сагыш, борчылулар белән

Бер – бер артлы еллар агылган.

Күпме шатлык, сөенечем минем –

Ике балам – ике багалмам.

Чәчләремнең күпме өлешедер

 Сезнең өчен генә агарган?

Чәчләребез безнең агарса да,

Хәсрәтебез шулай тарала.

Бәхет, шатлык янәшә булса да,

Кайгылар да кереп урала.

Әнкәемнең  йөрәге

Әнкәемнең  йөрәгенә

Сыйган  бөтен изгелек.

Күңеле  нур  чәчеп  тора,

Кылганы-тик  игелек.

Карт  көнеңдә, әнкәкәем,

Яшәсәң  иде  рәхәт.

Кылган  һәрбер  изгелегең

Кайтсын  үзеңә  кабат.

Санап  бетерерлек  түгел

Синдәге  яхшылыкны.

Жиңеп  һәрвакыт  киләсең

Юлыңда каршылыкны.

Әнкәй, безгә  һәрвакытта

Булырсың  бик  кадерле.

Бәхет, шатлыклардан  торган

Бул син  озын  гомерле!

Туган  авылым

Туган  авылым, сине  сагынып  кайтам,

Туган  өем, туган җиркәем.

Әткәй, әнкәй йөгереп каршы  ала

Сагынып көткән газиз  бәбкәен.

Туган  якның  сулары  да  шифа,

Җилләре дә  бигрәк  ягымлы.

Бар да  миңа  монда  бигрәк  якын,

Күршеләрем  бигрәк  кадерле.

Ялан  тәпи йөргән  тыкырыгым,

Сандугачлы  чишмә  буйлары.

Балачакка, туган  якларыма

Әйләнә дә  кайта  уйларым.

Җир җиләге  җыйган  тау  буйлары,

Печән  чапкан  иркен  болыннар,

Ашлык  үскән  иксез-чиксез  кырлар,

Без  утырткан  чыршы, каеннар.

Барысын да   тагын сагынып  кайтам

Туган  авылым, туган  ягыма.

Ашкыныплар, йөгерә-атлап  барам

Әткәм белән  әнкәм  янына.

Гүзәллеген  саклыйк  туган  җирнең

Туган  җирем, синнән матурырак

Нинди  җир бар?   Белмим  мин әле.

Дөнья  буйлап  йөрдем,  күпне күрдем.

Тик күрмәдем  синдәй  гүзәлне!

Челтер-челтер  аккан  чишмәләрем

Авылымны  урап  алганнар.

Зифа  буйлы  миләш,  каеннарым

Мин  киткәндә  озатып  калалар.

Сездән  башка  озак  яши алмам,

Мин  кайтырмын  тагын  сагынып.

Сездән   җыеп  илаһи  бер  көчне,

Мин  яшимен  сезгә  табынып.

Таңга  чаклы  сандугачлар  сайрый,

Барча  галәм  тыңлый  таң  калып.

Ярсу  йөрәкләргә уйлар  өстәп,

Күңелләргә   сихри моң  салып.

Урманнарга  керсәң,  исең  китә

Матур-матур  киек, бөжәккә.

Туган  якның шушы  гүзәллеген 

Саклыйк  әле  озак-озакка.

Чишмәләрне  чиста  итеп  тотыйк,

Күкрәп  чәчәк  атсын  болыннар.

Табигатькә  сокланырлык  булсын

Бездән  соң  да  килгән  буыннар! 

           Тормыш  иптәшемә

Безне  Ходай  бергә  кавыштырды

Уртак  булсын  диеп  уйлары.

Бәхет, шатлык, сөенечләр белән

Матур  үтсен тормыш  юллары.

Үтеп китте  инде егерме ел-

Бергә-бергә  үткән  гомерләр.

Күпме  авырлыклар  кичердек без,

Күпме шатлык, сөю, көтүләр….

Көтеп ала идек  вахтадан  без-

Сине көтеп  үтте бу еллар.

Инде балалар да үсеп бетте,

Озын  булсын  уртак  гомерләр.

Улыма

Сагыныплар  көтеп   алам синең

Армиядан  кайтуларыңны.

Бигрәк авыр булды  шушы  бер ел,

Якынайтты  картаюларны.

Картайсам да  була инде  хәзер-

Ике  балам  үсеп буй  житте.

Икегез дә  игелекле  булып,

Таянычым  булсагыз  иде.

Бәхеткәйләрегез  бик  күп  булсын,

Акыл, тәүфик  бирсен  Ходаем.

“Бер-берегезгә терәк  булыгыз”,  –дип

Мин  һәрвакыт сезгә  телимен.

Кызыма

Кызым, кызым, бәләкәчем минем,

Очар коштай  янымнан  очтың.

Очмас  идең – хәзер вакыт инде,

Тормыш  дулкыннарын  син кочтың.

Һәр нәрсәнең  үз  вакыты  була,

Тотып  булмый  гомер  агышын.

Яктылардан  якты  йолдыз  булып

Киләчәгең синең балкысын!

Шигырь  язу  авыр  түгел

Шигырь  язу  авыр  тугел

Чын  күңелдән  уйласаң.

Актарылып- актарынып

Йөрәкләрне  буйласаң.

Күңел  түреннән  чыга ул

Яңа –яңа  куплетлар.

Кемнәндер  көлеп аласың-

Бигрәкләр дә  шәп  бит әй!

Кемне  үтереп  мактыйсың-

Мактарлык  жире  булгач.

Кемне  эт  итеп    тиргисең

Ачуың килеп  киткәч.

Йөрәк   ярсуы  басыла

Кемнедер  тиргәп    алгач,

Кем  беләндер  сөйләшәсең

Йөрәген  ачып  салгач.

Барысын  да  уйлап  бирсәң-

Күңелгә  сыешалмый.

Йөрәкләргә   бар  да  сыймый,

Тулып  ташыла  башлый.

Ташылса  ташылсын  инде,

Биек  ярлардан  чыгып.

Шагыйрь  булып  булмас  инде-

Атказанганы  кебек.

Күбәләктәй  ап-ак  карлар  ява

Күбәләктәй  ап-ак  карлар  ява

Сафландырып  бөтен  дөньяны.

Ап-ак карлар  белән пакьлек  керә

Нурландырып  безнең  жаннарны.

Ап-ак карлар  ява –нинди матур!

Сихри нурга  дөнья  күмелә.

Җем-җем килә энҗе бөртекләре,

Бер–берсенә  очып үрелә.

Табигатьнең нинди гүзәл  чагы,

Кар  астында  йоклый далалар.

Кышлар  белән  кышлар  арасында

Үтеп бетә алмас  аралар…

Онытылмый мәктәп  еллары

Классташлар-якын  иптәшләрем,

Ун ел бергә  үткән  дусларым.

Еллар  үтү белән  искә  төшә-

Барчагызны искә  аламын.

Араларда  кайберләребез  юк-

Кайчак  хәбәр  килә  җилләрдән.

Йөгерә-йөгерә кайтып  булсын  иде

Кайтып  булмый  торган  җирләрдән.

Бик  күңелле итеп  укыдык  без,

Җиңел  булды  белем алуы.

Чөнки безнең   алда  һәрвакытта

Торды  укытучы  абруе.

Җиһан апа, Тәгъзимә апалар,

Фидәлия апа, Фәния апалар.

Тагын  бик  күп укытучыларым

Матур  булып  истә торалар.

Һәрберегез  яхшылыгын  бирде,

Булдыгыз  бит бик  мәрхәмәтле.

Изгелек  һәм игелегегезгә

Барыгызга   мең-мең рәхмәтле

Классташлар -якын  дускайларым,

Сез дә искә аласыз  микән.

Бергә-бергә үткән  сукмакларны

Онытырга мөмкинме  икән?

Онытылмый  мәктәп  бусагасы,

Бәбкә  үлән  баскан  алларын.

Еллар үтү  белән  онытылмас,

Хатирәләр  тагын  яңарыр.

Кошчыкларыма

Белекидән сезне җыябыз да,

Талпынырга канат куябыз.

Кечкәй генә йөрәкләрегезгә

Мәрхәмәтлек уты уябыз.

Каршы алабыз да – гомер үтә,

Озатырга вакыт та җитә.

Матур булып үсеп җитәсез дә,

Барыгыз да мәктәпкә китә.

Фәрештәләр сезне саклап йөртсен

Тайпылдырмый туры юллардан.

Гомерегез матур итеп үтсен,

Торсын бары гүзәл гөлләрдән.

Нечкә генә канаткайларыгыз

Очкан чакта бер дә талмасын.

Тормыш дигән олы үзәннәрдә

Берегез дә адашып калмасын.

Аккош күле

Аккош күле – очрашулар,

Күрешүләр урыны.

Алтмышка җиткәч тә сөю

Үзе серле түгелме?

Насыйп булгач юл китерде

Тагын Аккош күленә.

Үлгәнче бергә булырга

Олы йозак эленә.

Күл буенда пар кошларны

Язсын бик еш күрергә.

Аккошлардай тугры сөю

 Насыйп булсын гомергә.

БАЛАЛАРЫМА

Ходай миңа  олы  бәхет бирде,

Туп –түгәрәк  шушы  бәхетем.

Бәхетемнең нәкъ  яртысы  булып

Син  торасың  кызым-төпчегем.

Нәкъ шундый  ук  өлеш  алып тора

Олы  улым –син бит терәгем.

Бәхет белән  үтсен гомерегез,

Сезнең  бәхет –минем бәхетем.

Тормышыгыз матур булып   барсын,

Ап-ак булсын  барыр юлыгыз.

Бер- берегезгә  һәрчак терәк булың,

Имин атсын  туар  таңыгыз.

Дусларыгыз  сезгә тугры  булсын,

Уңыш килсен  искән  җил белән.

Тырыш, уңган, таза-исән булып

Көн итегез изге уй белән!

ЧЫН  ДУСЛАРЫМА

Чын  дусларым  аерыла

Бик үк чын түгеленнән.

Чын  дусларга  шигырь язам

Йөрәгем  түрләреннән.

Кайберләре   төшеп кала

Тормышым  барышында.

Ә чыннары  торып кала

Гомерем  агышында.

Авыр чакта кул биргәнен

Искә алам сөенеп.

Кайберләрен  уйлап  куям

Бераз  гына  көенеп.

Чын  дуслыкка  киртә булмый

Аралар да, еллар да.

Байлыклар  да, хәерчелек,

Төрле  булса  уйлар да.

Чын дусларым, бергә-бергә

Үтсен  безнең  гомерләр,

Тормышымның  учагында

Калганчы  көл-күмерләр.

ТОРМЫШ СУКМАКЛАРЫ

Абындыра язмыш, әй аяусыз,

Тормыш юлы тигез юл түгел.

Ялгыштырып карурманга кертә,

Күңелләрдә гелән яз түгел.

Карурманда адаштырып йөртә,

Тапканчы син туры юлыңны.

Чыгар сукмакларны таптым дисәң,

Чыгара да куя давылны.

Җил-давылга каршы бара-бара

Канатлар да сына кайчак та.

Сыкрый-сыкрый йөрәк алга дәшә,

Түземлекләр бирче йөрәккә.

Күңелләрдә гелән яз түгел шул,

Көзге җилләр усал шаяра.

Йөрәгемә кайчак бигрәк авыр,

Авырлыктан чыгар юк чара.

Дөнья матур, дөнья киң

Дөнья матур, дөнья киң.

Нигә шуны күрмибез?

Ил белән илләр сугыша –

Нәрсә генә бүлмибез.

Ил эчендә нинди мәхшәр:

Ниләр генә кылмыйбыз?!

Кайчагында ата улны,

Ана кызны белмибез.

Олыны санга сукмыйбыз,

Кечегә кул бирмибез.

Берәү егылырга торса,

Чокырга төрткәлибез.

Дөнья тоткасы кемнәрдә?

Кемнәр дәүләтләр бүлә?

Кемнәр тәхет өсләрендә

Һәрвыкыт үзен күрә?

Һәрбер кеше бу тормышка

Матур яшәргә килгән.

Дөньяга бит һәрбер сабый

Гонаһсыз гына туган.

Яши – яши гонаһларны

Нигә күпләп җыябыз?

Үз гомерен үзе җуя

Дөньялардан туябыз.

“Акны – кара, караны – ак,”-

Диеп күкрәк кагабыз.

Олы елгага кушылып

Тыныч кына агабыз.

Күңелне рәнҗетсәләр дә,

Бирешмибез, түзәбез.

Бигрәк авыр чаклар була, 

Эндәшмибез – җүләр без.

Сокланамын халкым язмышына

Башкорт кызы үзем, татар теле-

Туган телем туа-тумыштан.

Саф татарча әнкәем җырлары

Эз калдырды минем язмышта.

Бабаларым яуда ятып калган

Азатлыкка юллар ярганда.

Әткәм киңәшенә колак салам

Юлларымда арып калганда.

Көчле рухлы булган батыр халкым,

Баш имәгән явыз дошманга.

Яшь буынга тәрбия биргәндә

Салаватым тора күз алда.

Сокланамын халкым язмышына,

Сыкранмаган авыр чакларда.

Башкорт рухын саклар оныкларым,

Сөйләшерләр татар телендә.

Ана  күңеле  мәңге балада 

Ике  бәхет  кошым  очып  китте,

Аерылдылар  туган  оядан.

Кошларга да  шулай  авыр  микән

Аерылуы  газиз  баладан.

Матур  булсын   тормыш   юлларыгыз,

Эшләрегез  һәрчак  уң  булсын!

Туры  юлдан  атлап  барыгыз  сез,

Яныгызда  тугры  дус булсын!

“Ике  бәхет  кошым, ике   алмам,

Ике  йөрәк  пәрам-ике балам,

Берүк  исән  йөрегез  сез”, – диеп

Озатканда  теләк  теләп  калам.

Минем  теләк  сезне  саклап йөртсен

Авырлыктан, чирдән, куркудан.

Туган  йортта  һәрчак  ана  көтә

Арчаларга  сагыш, борчудан.

Адашмагыз  тормыш  юлларында-

Изге  теләк  тели  һәр  ана.

Бала күңелләре кайда  икән?

Ана күңеле  мәңге  балада!

Якташым Гөлназга 

Без бит  әле тәтешлеләр-

Урман  ягы, тау ягы.

Үзәктән ерак булсак  та,

Төшеп калган  юк әле.

Төпкелләрдән  чыга бит ул

Кешенең асыллары.

Безнең  якны да зурлаган

Асыл затлар бар әле.

Гали Чокырый  авылын

Син һәрвакыт узасың.

Хәния Фәрхи жырларын

Син сагынып сузасың.

Салаватның  сәхнәсендә

Син дә чыгыш  ясаган.

Атнабайның мәктәбендә

Мин дә белем алалган.

Ходай биргән  тормыш  йөген

Без бик тырышып  тартыйк.

Бөек  якташларыбыздан

Һәрвакыт  үрнәк алыйк.

 Әткәйгә 

Һәрчак  сабыр  булдың, әткәй, безгә

Мәрхәмәтле, изге  күңелле.

Тыныч кына  дөнья  көтәсең син,

Бул син безнең озын гомерле.

Таза-исән булып, кайгы  күрми

Яшә  әле, әткәй, йөзгәчә.

Сирәк-мирәк  авыртынсаң да син,

Атлауларың  әле  яшьләрчә. 

Әткәйгә 

Җаның тыныч булсын, тәнең таза,

Әткәкәем, әткәм, кадерлем.

Әнкәй белән тигез гомер кичер,

Булыгыз сез озын гомерле.

Бик күп еллар язсын әле сезгә

Йөгерә – йөгерә дөнья көтәргә.

Шатлык – куанычлар белән генә 

Гомер юлын бергә үтәргә.

Гомер көзем 

Гомер көзем килеп җиткән икән,

Шуны аңлый алмый күңелем.

Нигә гел язлардан гына тормый

Бу дөньяда кеше гомере?

Акыл аңлый, акыл кабул итә

Язлардан соң көзләр булганын.

Күңел генә аңлап бетә алмый

Картаерга туры килгәнен.

Көзләрнең дә була төрле мәле:

Яңгырлары, усал җилләре.

Күңелемдә матур чуак булсын,

Тормышымда булса көзләре.

Китап җене кагылгандыр 

Китап җене кагылгандыр,

Укыдым кечкенәдән.

Бу һөнәрне ташларга дип

Уйламыйм һичкенә дә.

Биш яшем дә тулмаган да

Китапханага йөредем.

Әтиемнең китапларын

Барысын укып бетердем.

Китапларны укый-укый,

Аң-белемнәр мин туплыйм.

Шигъри дәрьяларда йөзәм,

Хисләр дөньясын буйлыйм.

Көзләр, җәйләр- бар да буталган 

Яшел язлардан соң көзләр килде,

Ямьле җәйләр әллә булмаган?

Җылы җәйләр ай-һай бик тиз үтә,

Күңелләрем аны тоймаган?

Җәйләрем соң минем кайчан булган?

Нигә аны күңелем күрмәгән?

Әллә минем нечкә кылларымда

Көзләр, җәйләр-бар да буталган?!.. 

Җайсыз кеше 

Җайлы булалмадым беркайчан да,

Уйлаганны туры әйтәмен.

“Кемгә ниләр әйттем бүген?” – диеп

Үткәнемә кабат кайтамын.

Һәрбер әйткән сүзләремне уйлап,

Бизмәннәргә салып үлчимен.

“Гонаһсызны рәнҗетмәдемме?” – дип,

Йөрәгемне кат-кат борчыймын.

Ә миңа соң дөрес әйтмәгәннәр

Уйлыйлармы икән шуларны?

Сүзләре бит җанга үтеп керә,

Телгәлиләр минем бәгерьне.

Таш бәгерьләр барыбер бер үкенер,

Ходай бар бит бездән олырак.

Астагылар өскә күтәрелер,

Биектәге төшәр тәгәрәп.

Язмышым юлларында 

Абаганың чәчкә аткан мәлен

Бик күп көттем, ләкин атмады.

Минем өчен сулар кире агып,

Кояш чыккан якта батмады.

Җаннарымны телеп-телеп ала

Гомеремнең ачы үткәне.

Үткән үткән инде көенсәң дә,

Хәерлегә булсын көткәне.

Җайлап кына язмыш юлларында

Борылышлар булсын уңайга.

Көзләр, кышлар, әле килмәгез сез,

Тукталыймчы җәйге тугайда. 

Йөрәк  кечкенә  булса да 

Йөрәк  кечкәнә   булса  да,

Барысы  аңа сыйган.

Яхшысы да, яманы  да

Үз  урыннарын  уйган.

Йөрәккәем, күпмеләргә

Син  шулкадәр  түзәрсең.

Вакыттыннан  алдаракмы

Әллә  соңрак  тузарсың?

Йөрәккәем,  таушалырга

Син  бигерәк  ашыкма.

Юкка-барга  тузып  барма,

Булмаганга  ашкынма.

Бар  да  Ходай  кушканча  бит,

Көймәсәң  дә, көйсәң  дә.

Син    күрәсен  башка  күрми,

Янып   көлгә   калсаң  да.

Ходай  бирсә   –  бар да  булыр,

Булмый  торса  – сабыр  бул.

Авырлыклар  онытылыр,

Юк  нәрсәләр  табылыр.

Ходайкаем  ярдәменнән

Ташламас  беркайчан  да.

Таза  булыйк, исән  булыйк, 

Чирләмик  һичкайчанда.

Гомер буе җаным нидер эзли 

Гомер буе җаным нидер эзли,

Ни җитми соң сиңа, күңелем?

Тормыш өчен кирәк бар нәрсәм бар,

Нәрсә генә җитми – мин белмим.

Үкенечләр йөрәкләрне телә,

Телгәнеп йөрәк йокара.

Җаннарыма дәва каян алыйм?

Шул халәттән миңа юк чара.

Берчә дөрләп кабынам да китәм,

Очкыннары күккә үрелә.

Бер карасаң бигрәк бетеп китәм,

Сүнеп бетәм, сүнәм, сүреләм.

Минем йөрәк 

Минем йөрәк таштан ясалмаган,

Гап-гади бит, бик-бик кечкенә.

Авырлыклар йөрәгемә сыймый,

Сыймый икән, сыймый һичкенә.

Яшьләр булып сыкрап килеп чыга.

Елый туктамыйча, тилерә.

Яраланган йөрәк бәргәләнә,

Хисләр генә бары илерә.

Авырлыклар килмәң инде миңа,

Ходайкаем, берүк кызган ла.

Көчлелеккә мине күп сынадың,

Җитәр инде, башка сынама.

Миләшкә 

Миләшкәем, тагын бер ел үткән.

Нигә бик тиз үтә гомерләр?

Үтсә үтсен инде безнең гомер,

Олы байлык-безнең бу еллар!

Балаларның һәрбер адымына

Без сөенеп алга атлыйбыз.

Тирән дулкынлану хисе белән

Үткән гомерләрене барлыйбыз.

Үткәне дә үпкәләрлек түгел,

Нинди рәхәт җирдә яшәве!

Булганына шөкер кыла белеп,

Киләчәкнең алга дәшүе.

“Киләчәкләр сөенечкә күмсен,

Тазалыклар булсын янәшә.

Илләр имин булып, шат яшик”,- дип 

Миләш дустың сиңа эндәшә.

Кеше  булып  калыйк

Якшылыклар  жирдә  ятып  калмый,

Нигә  яхшылыклар  кылмыйбыз?

Яман  холык, яман  гадәт  белән

Күнел  пәраләрен  тырныйбыз.

Берәүләргә   Ходай  акыл  бирә,

Икенчегә  өеп  акчалар.

Акылы  да  кирәк,  акчасы  да,

Үлеп  китсәң  – бар да калалар…

Берәү  түрә бүлып  китте  исә-

Тирә- якта  кешене  күрми.

Күз  алларын  томан  басып  китә,

Кешеләрчә  ул инде  йөрми.

Бүре  булып   улый, эт тә  була:

Кайдан  күбрәк  акча  табарга?

Шундый  яхшы  итеп  өйрәнә ул

Оялмыйча  кеше  таларга.

Берәү  тыныч  кына  дөнья  көтә-

Өлешенә төшкән  көмеше.

Зур акчалар  куып  дуламый ул,

Талап алмый  кеше  өлешен.

Кеше  булгач   кеше  булып  калыйк,

Кырын  эшләр   тормышта  кылмыйк.

Түрә  булдык  диеп  бик  масаймыйк,

Гонаһсыздан  кычкырып  көлмик.

Бу  гомерне  сорап  без  алмаган,

Ходай  бүләк  иткән  сөенеч.

Ничек  итеп  үтү  безнең  кулда,

 Күнелләргә  салмыйк  үкенеч.

Гумерова Гульнара Хамитовна

Гумерова Гульнара  родилась 24 октября в 1976 году в деревне Старая Мушта Краснокамского района. После окончания БГПУ в 2000 году устроилась на работу в гимназию №115 г.Уфы.

 Работала корреспондентом в редакции газеты «Камские зори». В настоящее время живет в деревне Новокабаново со своей семьей. Стихи Гумеровой вошли в сборник стихов «Весенние капели», печатаются в газетах «Өмет», «Камские зори», «Аҡ ҡалам».  Написала монографию о жизни и творчестве Рима Идиятуллина. 

Иске Мошты – туган авылым

Туган якка илтер юллар

Булсалар да бормалы.

Кайт син, дустым, авылыңа

Вакыт юк, дип тормале (торма әле).

Иске Мошты – туган авылым,

Ашкыным сиңа таба.

Бары синең кочагыңда

Күңелем дәва таба.

Сәлам бирер горур нарат,

Ерактан сине таныр.

Читтәге авылдашын ул

Үз итеп каршы алыр.

Әхтәм, Кызкала таулары

Өзелеп сиңа дәшәр.

Һәр моштылы елгаларын,

Күлләрен сагынып яшәр.

Произведения

Мөхәббәт шундай булһын; Пар ҡанаттар; Шөкөр итәм: шиғырҙар / Г.Ғүмәрова // Аҡ ҡалам. – 2009. – № 2. – С. 4. (на баш. яз.)

Ике йөҙлөлөк; Теләк; Ҡарт мосафир һағышы: шиғрҙар/ Г. Ғүмәрова // Аҡ ҡалам. – 2010. – № 1. – С. 4. (на баш. яз.)

 Ҡотлайбыҙ, һин атай булдың!”: [мәғлүмәт] / Г. Ғүмәрова // Аҡ ҡалам. – 2011. – № 7. – С. 1. (на баш. яз.)

  Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2013. – 64 с.

Кн. на рус., тат. и башк. яз.

  Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2014. – 80 с.

Кн. на рус., тат. и башк.

 Агыйделнең иҗад чишмәсе / Тулпар.-2017.-№1.-С.66-67

Каюмов Ханиф Гафурович

Каюмов Ханиф родился 11 декабря 1947 г. в деревне Богданово Балтачевского района Республики Башкортостан. В 1973 году окончил Башкирский сельскохозяйственный институт, получил специальность экономиста. 1996 году окончил Академию управления при президенте Республики Башкортостан. Долгие годы работал в администрации Балтачевского района. В настоящее время на заслуженном отдыхе. В г. Агидель живет с 2005 года. Победитель юмористического конкурса “Посмеемся вместе”, который проводила республиканская газета “Өмет”. Печатается в республиканской и местной печати.

МАТАЙНЫҢ  КИРӘК ЧАГЫ…

(Юмористик хикәя)

Менә җәйнең урталары да килеп җитте. Печән чабу, малларга кышкылыкка азык хәзерләү кызганнан кыза бара. Басуда гөрләп комбайннар икмәк җыю фронтында йөзәләр. Ярый, әле көннәр кояшлы, яңгырсыз тора. Әлеге чорда башкарыласы эшләр өчен, бу иң кирәге инде.

Печән чабарга урманга бару-кайтулар да Мәлик абзыйлар өчен ярыйсы ук уңайсызлыклар тудыра. Ул колхозның трактор бригадасында хисапчы булып эшләп йөри, “служебный” транспорт аңа тиеш түгел икән. Бик кирәк булганда сорап торырга бригадирның техника буеча ярдәмчесе булып эшләгән Харисның аты барын бар инде. Шуңа күрә, бик кирәк чакларда, аның атын сорап алгалаганы бар иде. Тик көн саен Харистан ат сорап торып кына да булмый бит әле. Нигә дисәң, һәркемнең үз җае бар бит. Мәлик абзый, бу проблеманы уңай хәл итү буенча башын ватып йөри торгач, бер әмәлен уйлап тапкан кебек, шатланып куйды.

Ул елларда мотоцикл сатып алу ярыйсы гына модага кереп киткән иде. “Ә нигә кешедән калышырга әле? Мин башкалардан кимме әллә? Печән хәзерләү чорында урманга барып-кайту өчен менә дигән транспорт инде ул. “Самай” кирәк чагы инде менә, – дип фикер йөртте ул. Әзрәк җыелган акча запасы да бар иде. Мотоцикл бәясен бетереп түләргә җитмәс җитүен, шулай да башын башларга җитә бит. Мәлик абзый, шундый очракта колхоз идарәсе аз-маз булса да колхозчыларына ярдәм итүен ишеткәне бар иде. Калганын колхозның “прид” ыннан сорап торсам, каршы килмәс әле, икебез дә шул ук колхозда бил бөгәбез бит. Хатыны Хәдичә дә ничә еллар инде савымчы булып эшли. Алдынгылар рәтенә үк чыгып җитә алмаса да, иң арттагылар исәбенә дә әлегә аның исеме эләккәне юк.

Кич белән, хатыны эштән кайткач, Мәлик абзый бүген көндез үзендә барлыкка килгән акыллы фикерләрен аның белән дә уртаклашты. Хатыны да каршы килмәгәч, ул бөтенләй канатланып китте. Иртәгәдән үк әлеге исәпләрен тормышка ашыра башларга кирәк, дигән фикер белән йокларга ятты.

Икенче көнне идарәгә кереп, “прид” ны күреп сөйләшеп тә чыкты. Ул ярдәм кулын сузарга әзер булуын белдереп, баш хисапчыны чакырды да аңа тиешле әмерләрен җиткерде. Анысы Мәлик абзыйга кирәкле күләмдәге акчаны алырга, иртәгә килергә кушып, чыгып китте.

Шулай итеп, Мәлик абзый, барысыда гел уңай гына килеп торуына җитди канәгать булып, өченче көнне инде район үзәгенә сөт ташучы машинага утырып барып, өр-яңа, ялтырап торган “кәҗә” матаен эләктереп тә кайтты. Тик хәзер аны икенче борчу басты, әлегә кадәр аның матайның руле артына утырып та караганы юк иде. Дөрес, виләсәпиттә йөрегәне бар иде аның барын. Әмма бу бит виләсәпит кенә түгел, бензин белән йөри торган техника, “понимаш”, кем әйтмешли ” шухри-мухри” түгел.

Мәлик абзый чарасыздан тагын Хариска мөрәҗәгать итәргә булды. Бу турыда ишеткәч, Харис бер дә исе китмичә генә:

— Виләсәпиттә йөрегәнең булгач, берние дә юк аның. Кабызасың да утырып тизлек рычагын кушасың, газын өсти барып, кузгалып та китәсең, — дип матайда йөрүнең нечкәлекләрен аңлатып та бирде. Әллә Харисның шулай бик оста аңлатуы, Мәлик абзыйда матайны “авызлыклый” алырына ышаныч уятты.

Икенче көнне, эштән бераз гына бушанган арада, Мәлик абзый өенә кайтып, тимер атын урамга алып чыкты. Аны кабызып өстенә атланып утырды да, тизлек рычагына басып кузгалып та китте. “Менә икән бит ул дөньяның хикмәтләре, әллә кайчан аласы булган бит моны”,–  дип, ул һаман алга җилдерә икән. “Юл ыңгаенда кибеткә дә кереп чыгарга кирәк булыр, яңа техниканы юарга бер акбашны эләктереп чыгарга кирәк бит инде”,— дигән уйлар чуалды аның башында.

Менә кибет урамына да чыкты ул, тик туктарга уйлагач кына, каушады да төште, ничек туктатырга икәлеге онытылды да куйды. Ул тормоз белән тизлек рычакларын бутады. Тормозга басам дип, тизлек рычагына басты. Ул аңа баскан саен, тизлек арта гына барды.

 Шулай итеп, Мәлик абзыйның матае рычакка баскан саен, алга чабуы кызулана  гына барды. Менә ул ишекләре дә ачык торган кибеткә дә күз генә ташлап, туктый алмыйча матаенда ары җилдерде. Шул ук тизлек белән бара торгач, парк турысына да җитте. Аны күреп калган Харис кулы белән Мәлик абзыйга туктарга ишарә ясады, күрәсең яңа техникага үзләренчә бәя бирергә уйлаганнардыр инде. Тик ул аңа таба тиз генә борылып күз салды да, алга җилдерүен белде.  Читтән караганда кайберәүләр, бәлки,: “Мәлик абзый матайга утыргач бөтенләй эреләнеп киткән икән,  сәлам дә бирми”, -дип уйлагандыр инде. Аның матайны туктата алмыйча, ни халәттә баруын кем генә аңлагандыр дисең.

Менә хәзер авылны да чыгып китте. Матайга утырганда барлыкка килгән беренче күңелле кичерешләр дә  артта калган иде инде. “Нишләргә хәзер? Ничек матайны туктатырга?— дигән уй гына борчый иде аны бу вакытта.

Бара торгач, юл читеннән ерак та түгел, басу читендә өелгән салам эскертен абайлап алды. “Ни булса, шул булыр,” — дип, Мәлик абзый кызу тизлек белән барган матаен салам өстенә юнәлтте. Салам әле яңа гына өелгән булганлыктан, басылып өлгермәгән, йомшак иде. Мәлик абзый матае-ние белән салам эченә кереп чумды.

 Матай сүнде, ә Мәлик абзый салам тузанына  тончыкты. Ул ничек җитте алай салам астыннан чыкты. Үзен бераз адәм рәтенә керткәч, матайны сөйрәп чыгарды. Авылга табан борылып караса, аннан байтак кына ара ераклашуын чамалап алды.

Бераз хәл алгач, матаен җитәкләп авылга табан юнәлде. Менә парк турысына да җитте. Берничә механизатор белән Харис та анда иделәр. Аны күргәч Харис:

— Мәлик абзый, мин сиңа бая туктап кит әле дип кул болгаган идем, нигә туктамадың? — дип сәбәбен белергә тырышты.

— Әй, энем, соң мин аны туктата белгән булсам, кибет янында ук туктатып, йомышымны йомышлап, өемә кайтыр идем. Бу якка бөтенләй дә килеп чыкмаган булыр идем әле, — дип күңелсез генә җавап бирде Мәлик абзый һәм күзнең явын алырдай матаена кырын борылып кына карап алды.

Харис янындагы механизаторлар эчләре катып көлә башладылар, аларга Харис та кушылды. Ә Мәлик абзый көрсенеп алды да, ялтырап торган корыч атын тагын җитәкләп, өйләренә табан атлады.

«ИЖАУҒА КИТТЕ»

Рәйес менән Рәсиләнең әле яңы ғына өйләнешеп, ауылда бер бәләкәй  өйҙә үҙ аллы донъя көтә башлаған саҡтары ине. Терәлеп кенә торған өйҙә йәшәгән күршеләре Мөхсин ағайҙар ҙа бик асыҡ кеше булып сыҡтылар. Бер һүҙ менән әйткәндә, өйҙәре иҫкерәк булһа ла, әлегә йәшәп торорға ярарлыҡ ине. Икеһенең дә эше бар: Рәйес төҙөлөш ойошмаһында йөк машинаһында эшләп йөрөй, Рәсилә балалар баҡсаһында эшләй.

Ауыл ерендә шулай бит инде ул, бер-береңә ярҙамлашып йәшәйһең, унһыҙ булмай. Рәйес менән Рәсилә лә Мөхсин ағайҙарға миҙгелле эштәрендә булыша торған булдылар: картуф ултыртҡанда, уны ҡаҙғанда, һарайға бесән ташығанда, тағы ла ваҡ-төйәк эштәрҙә (ауылда уларҙы һанап бөтөрөрлөк түгел инде ул).

Рәйескә шуныһы ҡыҙыҡ тойолдо: ниндәй ҙә булһа эшкә булышырға инә, уны башҡарып бөтөргәс, ярҙамсыларҙы һыйлай торған ғәҙәт бар бит инде. Мөхсин ағайҙың да эш бµтµүгә аштары бешкән, тик хәмере генә алдан хәстәрләнмәгән булып сыға. Баштағы мәлдәрҙә Мөхсин ағай ҡыйынһынып ҡына Рәйестең үҙҙәренән берәр ярты алып кереүен үтенә. Ә инде бер аҙ эйәләшеп алғас, бөтөнләй шулай булырға тейеш кеүек, һорап керттерә башланы. Эш шуға ғына ҡалғас, «күрше хаҡы – тәңре хаҡы» тип, Рәйес алып керә торҙо.

Тик был хәл йыш ҡабатлана башланы, ә хәмерҙе кире ҡайтарыу тураһында һүҙ ҙә сыҡҡаны юҡ. Шулай итеп, Рәйес ҡатыны менән Мөхсин ағайҙарға булышалар ҙа, һуңынан үҙҙәренән шешә алып кереп, уларҙың башҡарылған эштәрен йыуа торған булдылар. Әле быныһы ғына бер хәл, Мөхсин ағай бит башҡа ваҡытта ла, кәрәге сыҡҡанда араҡы һорап, йыш ҡына Рәйестәргә керә ине. Тик ни ғәжәп, уларҙы кире ҡайтарыу тураһында ғына һаман бер һүҙ ҙә сыҡҡаны юҡ.

Билдәле, был хәл Рәйестәрҙе борсой башланы. Шулай булмай ни, Мөхсин ағайға кергән һайын араҡы биреп сығарырға, уларҙың да «Әндрәй ҡаҙнаһы» юҡ бит.

Шулай, көндәрҙән бер көндө Рәйес эштән ҡайтып, ашарға йыйынып ҡына торғанда, Рәсилә ҡапҡанан Мөхсин ағайҙың кереп килгәнен күреп ҡалды.

– Мөхсин ағай кереп килә, тағы араҡы һорарғалыр  инде, – тине. Рәйестең дә быны ишеткәс, кәйефе ҡырылып китте. Шулай инде, алғанда гел алып, кире кертеү тураһында уйламағас, кемдең дә асыуы килер. Рәйес тиҙ генә кейемдәрен мейес артына ырғытып, Рәсиләгә:

– Мин хәҙер мейес артына кереп китәм, мине Ижауға китте, ҡайтып етмәне тип әйтерһең, – тине лә, ашыҡ-бошоҡ кереп йәшенде. Ул арала ишектә Мөхсин ағайҙың башы ла күренде. Кереп хәл-әхүәл белешкәндән һуң, Рәйестең ҡайҙалығын һораны.

– Машинаһы менән төҙөлөш сеймалдары алып ҡайтырға Ижауға киткән ине, ҡайтып етмәне әле, – тине Рәсилә.

Быларҙы ишеткәс, әле генә балҡып килеп кергән Мөхсин ағайҙың йөҙөндә ҡәнәғәтһеҙлек билдәләре сағылып китте.

– Атлаған һайын һеҙҙән араҡы алам бит, бөгөн үҙем кереп Рәйесте бер һыйлайым әле тип, бер ярты алып кергән инем. Жәлке, үҙе тура килмәне бит әле. Ярар инде, килен, стакандарҙы килтер, ул өйҙә булмағас, икебеҙ генә булһа ла төшөрөп ҡуяйыҡ был шайтан һыуын, – тип һөйләнә торҙо, үҙе өҫтәл артына ултырып, кеҫәһенән яртыһын сығарып ултыртты.

Рәсилә өҫтәлгә стакан килтереп ҡуйҙы ла:

– Мин эсмәйем, үҙең генә ҡара инде, – тип, мейес алдына йүнәлде. Мөхсин ағай һөйләнә-һөйләнә, әкрен генә  яртыны бер үҙе «бµкләп” ҡуйҙы. Байтаҡ ваҡыт та уҙҙы булһа кәрәк.

Был ваҡытта мейес артында эштән ҡайтҡас ашап та өлгөрә алмаған Рәйес, ас килеш, Мөхсин ағайҙың тиҙерәк сығып китеүен түҙемһеҙлек менән көттө. Уның бер үҙе генә араҡы һемереп ултырыуына йән асыуҙары сыҡҡан ине. «Ниңә былай эшләргә уйланым инде?» тип бошондо ул. Тик гел генә араҡы һорап керә торған Мөхсин ағайҙың әлеге ҡыланышын кем генә башына килтерә алһын? «Хәҙер килеп сыҡһам, уңайһыҙ инде, алдашыу асыла,» – тип Рәйес тағы икеләнеп ҡалды. Мөхсин ағайҙың өҫтәл артында һыйланып ултырыуы Рәйескә бик оҙаҡҡа һуҙылғандай булды.

Ниһайәт, Мөхсин ағай шешәне бушатып бөтөрөп, һаубуллашып сығып китте. Сығып барғанда Рәсиләгә тағын:

– Рәйескә сәләм әйтерһең инде, үҙен тура килтерә алманым бына. Уны һыйлайым тип, теге яҡ күрше Нияздан бер ярты алып торған инем. Ярар, уны Рәйестән алып, Ниязға ҡайтарып бирермен әле, – тип сығып китте.

Мөхсин ағай артынан ишек ябылыуға мейес артынан ҡыҙарып-бүртенеп, асыуына сыҙай алмайынса Рәйес килеп сыҡты.

– Ниңә генә бөгөн Ижауға китмәгәнмендер инде? Башҡа көн бөткәндер шул, – тип үкенде ул, – исмаһам әҙерәк булһа ла миңә тип ҡалдырмаған да бит, төбөнә ҡәҙәр һемереп бөтөргән, йолҡош, – тип өҫтәл өҫтөндә һерәйеп ултырған буш шешәне мөйөшкә атып бәрҙе.

Әле генә үткән хәлдәрҙе күҙ алдына килтереп, Рәсилә шарҡылдап көлөргә тотондо. Рәйестең генә бер ҙә көләһе килмәне. Етмәһә, Мөхсин ағай Ниязға бирәсәк бурысын түләр өсөн араҡы эҙләп, тағы бында инәсәге асыҡ ине. 

Произведения

  Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2013. – 64 с.

Кн. на рус., тат. и башк. яз.

  Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2014. – 80 с.

 Агыйделнең иҗад чишмәсе / Тулпар.-2017.-№1.-.66-67 б.

Лахова Татьяна Леонидовна

 Родилась в Сибири, в Алтайском крае 15 января 1957 года. Закончила филологический факультет Кемеровского государственного университета. Работала корреспондентом газеты, ответственным секретарем и заместителем редактора журнала «Земляки», редактором газеты «Огни Агидели». С 2001 по 2011 год была управляющим делами администрации г. Агидель. После выхода на пенсию работает корреспондентом газеты «Огни Агидели».

ИВАН ДА МАРЬЯ. СТАРАЯ СКАЗКА НА НОВЫЙ ЛАД.

 Я его ненавижу! Он лежит рядом со мной каждую ночь, и, начиная с понедельника, ненависть к нему копится огромными, совершенно убийственными дозами. Господи! Сколько, таких как я, вынуждены нести этот крест! Я хочу свернуться клубочком и спать, спать… Но по прихоти этого бездушного существа я должна выползать из-под одеяла, закутываться в халат и проклиная все на свете брести в ванную. Да, я – сова! Чистокровная, без всяких жаворонковых примесей. Моя работоспособность увеличивается с приближением ночи и валится в минуса ранним утром. И именно утром эта сволочь начинает звенеть! Будильник – мой персональный враг с самого раннего детства. Я его ненавижу!!

Я выдираюсь из сна, как из вязкого болота, с явным ущербом для психики. В ванной стараюсь не глядеть в зеркало, потому что утром ничего хорошего там не показывают. Установлено опытным путем. После обязательных водных процедур рассерженный наглым вмешательством организм в корне душит все положительные эмоции. Поднятое на ноги, одетое и накрашенное в районе лица тело, с отвращением вливает в себя обязательную чашку кофе. Организм не хочет завтракать в седьмом часу утра. Это противоестественно! Но если не запихнуть в спящий желудок хоть что-то, он обязательно отомстит, ворчливо забурчав в самое неподходящее время. Тоже проверено.

Продвижение к месту работы в общественном транспорте подчистую освобождает душу от остатков оптимизма и впихивает в стройные ряды мизантропов.  Из-за моей любви к быстрой езде и отрицания, в разумных пределах, правил дорожного движения меня на определенное время выперли из славных рядов автолюбителей. Собственно, утренняя езда на собственной машине если и отличается от езды на маршрутке, то только отсутствием посторонних и малоприятных запахов. Сидящий рядом мужик вчера явно закусывал дрянную водку салом с чесноком, а сегодня забыл зайти в ванную. Кстати, ему это не мешает.

Добравшись до работы за пятнадцать минут до прихода начальства и коллег, систематизирую необходимые на сегодня документы, просматриваю почту и, приклеив улыбку, встречаю своих девчонок. Я глубоко убеждена, что плохое настроение и личные заморочки надо оставлять за порогом собственной квартиры. У людей и без меня этого добра хватает.

Через пять минут  захожу в кабинет шефа. Я – секретарь-референт руководителя довольно крупной и процветающей фирмы. В мои обязанности входит ВСЁ, строго в соответствии с народной приметой – кто везет, на того и кладут. Я готовлю необходимые бумаги, составляю пресс-релизы, перевожу письма и документы, составляю для шефа график его деловых встреч, присутствую на переговорах и прочая, и прочая… Кофе не готовлю и сексуальный голод не удовлетворяю. Для этого у него есть просто секретарша. Время от времени я ловлю на каких-нибудь частях своего тела его задумчивый взгляд, но перспектива из-за рядового, и даже в чем-то скандального (а уж об этом бы я позаботилась!) страха потерять хорошего работника его все-таки останавливает. Мой шеф замечательный актер и привычная в последнее время смесь хама с энергетическим вампиром. На переговорах с потенциальными партнерами он неожиданен и  многолик – от  наивного простачка до прожженного дельца, в зависимости от ситуации, которую он просекает сразу. С подчиненными высокомерен, нагл и груб. При этом обладает каким-то потрясающим деловым чутьем, что позволяет фирме процветать и выплачивать сотрудникам очень неплохие деньги.

В кабинете шефа, как всегда, гремучая смесь ора, низкопробного мата и оскорблений. Сегодняшняя жертва – начальник рекламной службы, волоокое создание с повадками законченного гея. Шеф самозабвенно вопит, рекламщик активно потеет, остальные сидят, потупив взоры. А я вспоминаю, как шеф однажды решил «подзарядиться» от меня. Тут следует заметить, что я – дитя провинциального городка. Вернее, его рабочих окраин, со всеми вытекающими из этого факта последствиями. Воспитание улицы, понятное дело, было не слишком отягощено педагогическими изысками. Но именно это, лучше любого дедушки Ленина, в свое время сподвигло меня учиться, учиться и учиться… Два высших образования отшлифовали меня до блеска. Я не хуже потомственного дипломата управляюсь с многочисленными ложечками-вилочками-ножичками; могу легко поддержать беседу на самую высокоинтеллектуальную тему; знаю, как одеться, чтобы не выглядеть вульгарно и при этом оставлять неуловимый намек на легкий флирт… Но в случаях откровенного хамства с использованием русской общеупотребительной лексики весь этот намывной песок цивилизации и культуры смывает волной вековой генетической памяти. Ребята с нашей улицы сильно бы удивились, услышав, как художественно и с тонким знанием основ словообразования, интерпретировала я полученные когда-то от них уроки русского матерного. Охарактеризовав шефа и методы его руководства, я кратко указала маршрут, по которому и послала ошалевшего от моей наглости начальника. В полной тишине вышла из кабинета и направилась писать заявление об увольнении. Остаться без работы я не боялась. Вряд ли шеф надумает мне пакостить, тогда ведь выплывет и сцена в кабинете. А он честолюбив, да и на мелкую подлость, пожалуй, не способен. Конечно, было жаль хорошей зарплаты, но… береги честь, и не важно – смолоду или не очень. Передав заявление секретарше, я пошла собирать свои немногочисленные вещички. Когда минуту спустя она пригласила меня к нему в кабинет, я шла с хорошим боевым настроем, ожидая увидеть жаждущего реванша начальника. Но он был спокоен и даже весел. Аккуратно порвал мое заявление и поинтересовался, почему я в анкете указала неверные сведения о знании языков. На мое удивленное молчание он со смешком заметил, что, кроме английского и шведского, надо было сообщить и о знании в совершенстве русского матерного. Я осталась работать, и об инциденте мы больше не вспоминали.

Шеф наконец-то получил нужную дозу чужого унижения и страха, и день покатился по накатанной. К шести вечера все заметно активизировались, и в 18.05 офис был гулок и необитаем. Лишь я, как одинокое привидение, всматривалась в текущую за окном предновогоднюю улицу. Разноцветные огни, яркие всполохи рекламы, ручейки причудливых гирлянд, затейливо извивающихся по фасадам зданий, вспыхивая и перемигиваясь, напоминали о веселом и вкусном празднике. Я мрачно вглядывалась в это красочное сумасшествие и вяло пыталась раскопать в себе зачатки праздничного настроения. Душевные изыскания как-то легко сняли почти тридцатилетний слой. Я вдруг вспомнила раннее детство и запах апельсинов, который неразрывно был связан с елкой, Новым годом и утренними поисками подарка в оставленном у кровати валенке. Мамины заполошные поиски чего-нибудь вкусненького и дефицитного задолго до праздника начинали волновать кровь в предвкушении чего-нибудь этакого. Извлекаемые из сумочки банки майонеза и зеленого горошка вызывали целый шквал положительных эмоций и томительного ожидания. При этом, с голоду мы не умирали, и на столе всегда была вкусная и сытная еда. Видимо, праздник ассоциировался с определенным набором продуктов, которых не было в ежедневном обиходе. Парадокс: дефицит продуктов растягивал предвкушение праздника как минимум на пару месяцев. Сейчас, за несколько дней до Нового года в моей квартире о его приближении свидетельствует лишь включенный телевизор с назойливой праздничной рекламой. Кстати, надо зайти в магазин и хоть что-то купить на зуб. Моя лень, выдавленная из рабочей сферы, плотно обосновалась в сфере хозяйственно-кулинарной.  

Я выглянула в окно. Народ перетекал по пешеходной части, концентрируясь у входов в магазины. Не люблю толпу. Сейчас схлынет основная масса разнокалиберных служащих, и я поеду домой, избегнув слишком уж тесного соседства с попутчиками.

По дороге к остановке, на выходе из магазина на меня налетел какой-то мужик. От неожиданности я выронила сумку, и мы оба бросились ее поднимать, при этом – классика жанра – изрядно стукнувшись головами. Голос,  произносивший слова извинения, был низок и приятен, а глаза… Ах, черт возьми! Ну, какого рожна я вздумала поглядеть ему в глаза?! Я далеко не трепетная лань, и уже давно отношусь к представителям противоположного пола с изрядным скепсисом. Раза три у меня вяло зарождалась личная жизнь, но гибла практически в зародыше, разбиваясь либо об инфантильность, либо о чрезмерную мужскую самонадеянность. А, в общем-то, просто из-за отсутствия любви.

– Иван, – мужик протягивал руку, а его глаза пытались уютно разместиться в моем сердце.

– Марья, – буркнула я, стараясь не встречаться с ним взглядом.

Мы немного помолчали и захохотали. Да уж, русская народная сказка в современном исполнении. На его предложение подвезти я ответила решительным отказом и, махнув рукой, побежала к подъехавшей маршрутке. В машину я не села не из соображений безопасности. Мне уже два раза по 17, и надеяться на то, что кому-то взбредет в голову нарушить малоприятную статью уголовного кодекса из-за сексуального контакта со мной, было бы слишком самонадеянно. Просто… У этого мужика были такие замечательные глаза, что мне не хотелось разочаровываться, если бы их обладатель начал говорить банальности.

Маршрутка – не лучшее место для психоанализа. Но держать себя в привычной узде после утомительного рабочего дня не было ни сил, ни желания. Горло вдруг сдавил спазм, в носу странно защекотало, и я с удивлением обнаружила, что готова вкусно и на полную катушку порыдать. В последний раз я плакала… Да уж и не вспомнить, когда. Практического опыта, считай, никакого. К тому же рыдать в общественном транспорте все равно, что раздеваться на городской площади в погожий воскресный день. Да и с чего бы это вдруг такие нежности?  Подумаешь, глаза! Все остальное, кстати, может спокойно принадлежать мерзавцу. Может. Но это будет очень обаятельный мерзавец. Успокойся, чумичка! Ты уже, кажется, давно поняла, что твое личное бабское счастье издохло при рождении, а мужиков под твои стандарты последний раз делали в прошлом веке. Да и то – весьма сомнительно. В перебранке с собой, любимой, я не заметила, как докатила до нужной остановки. Выбравшись из маршрутки и сделав несколько шагов по направлению  к дому, я услышала за спиной: «Марья!».  Ошалев от предположения, я медленно обернулась и уткнулась носом в букет белых роз. Сверху этого роскошного облака на меня смотрели глаза очаровательного мерзавца. Хотя, почему мерзавца? Сердце прихватили мягкие кошачьи лапки, и на душе стало тепло и уютно.

– Ну, что же вы от меня убегаете? А вдруг мы с Вами из одной сказки?

ПЕДАГОГИЧЕСКАЯ ПРОЗА ИЛИ ОБРАТНАЯ СТОРОНА

НАУКИ О ВОСПИТАНИИ

 Господи! Если бы я могла, то собрала бы всех мамаш, бросивших своих детей на руки государству, и… Кару я им еще не придумала, но, честное слово, она будет страшной! И не надо мне заливать, что ситуации бывают разные, и у бедных женщин, порой, просто нет выхода. Даже если тебя съели, у тебя есть два выхода! Нет, я не мизантроп и не маньячка. Я – воспитатель и на полставки учитель детского дома, и к горе-мамашам у меня свой счет. Не можешь воспитывать – не рожай, а родила – изволь воспитывать!

Кровожадные мысли с уклоном в философию не мешают мне бдительно следить за группой, расположившейся в столовой на ужине. Ну, кто бы сомневался!

– Ленка! Ты можешь хотя бы во время еды глазки не строить?! Ты, ты! Кто же еще? О, господи! Ангел во плоти!

Владимир, свет ты мой ясный! А я сейчас добавлю. Что ты его пинаешь? Места другого не нашел?

Ольга, рот закрой. С ума сойти! У тебя на лице недельное меню раскидано, а ты еще пытаешься кашу там примостить.

Все! Хватит галдеть! Дежурные убирают со столов, остальные выходят строиться.

«Когда же финиш? Нам бы час простоять да отбой продержаться… Интересно, кто сегодня из начальства дежурит? Что это Васька такой тихий? Не к добру. Опять курить пойдет, паразит».

– 15 минут на выплескивание лишней энергии, и – по спальням. Умываемся и бай-бай. Вопрос « с кем» будешь решать лет через десять, гангстер ты мой половой. А для начала пока ноги вымой. Ведь убойной силы запах! Еще пару деньков – и либо ребята вымрут, либо у тебя ноги отвалятся.

Все. Пошли. Васенька, котик ты мой блудливый, и куда ты направляешься? Иди, золотце, сюда.

«Все равно ведь курить убежит. Не к юбке же эту жердь привязывать. У парня семь лет «курительного» стажа. Жуть! С пяти лет курит! А я ему ежедневные нотации читаю. Ладно. Никуда не денется. К отбою придет. Интересно, кто сегодня будет отвлекать мое внимание? Так и есть, Володя соловьем заливается. Вот ведь черти! На уроке двух слов связать не в состоянии, а сейчас – хоть на трибуну выпускай. Все. Василий уже за углом скрылся. Слава богу! Теперь минут на двадцать занятие есть – надо же обсудить, как меня ловко провели».

– Сильная половина рода человеческого! Я сейчас к девочкам пойду. Через пятнадцать минут буду у вас. Надеюсь, медицинская помощь не понадобится? Кто о чем, а вшивый о бане. Тебя, мой дорогой, пора уже сексопатологу показывать. Я тебе потом объясню, что это за дяденька.

– Здравствуйте, Анна Федоровна. Да, с ужина. Нет, погуляли немного. Хорошо, зайду.

– Все, орлы, по спальням! Кто сказал «Змея в шоколаде»? Умники. Вы поработайте с такими оболтусами столько, сколько она – кем вы станете?

«Вот ведь паразиты. До чего точно прозвище дали. «Змея в шоколаде»! Сейчас будет зудеть. Почему не строем? Почему не сразу с ужина? Дай бог не сорваться. Неужели и я через десяток лет такой же занудой стану? Бр-р-р!

– Анна Федоровна, ребята уже не маленькие. Погуляли полчаса перед ужином – крепче спать будут. Ну, они же не первоклашки – парами ходить. У них уже другие пары на уме. Извините, Анна Федоровна, мне надо проследить, чтобы все было в порядке. Скоро дежурный воспитатель придет. Нет, после отбоя я задерживаться не буду. У меня автобус уходит. Это Ваше личное дело. Вы можете сидеть здесь сутками. Я этого делать не буду. Возможно. Я не претендую на педагогический дар. Но смею заверить, что талант педагога измеряется не количеством часов, отбытых в школе. Извините, мне некогда.

«Жандарм в юбке! Если она и дома такая же, то бедные ее домочадцы. Господи! Забрала Наталья Женьку из садика? Бедный ребенок! Опять всухомятку есть будет. Чертова жизнь! За какие-то гроши я вожусь здесь с чужими детьми, бросив своего собственного. Беспросвет! Все-все-все! Не заводись! Спокойненько!»

– Девоньки мои дорогие! Вы думаете, если я разговариваю с директором, то вам судьба отпустила лишние полчаса на болтовню? Косточки окружающим можно перемыть и лежа в постели. Быстренько переодеваться! Ольга! Опять в кровати с полной выкладкой! Ты когда-нибудь в ночной рубашке передо мной появишься? Меня можешь не стесняться. Насколько я разбираюсь в анатомии, ничего нового я не увижу. Света, этот свинарник с тумбочки за тебя будет убирать Екатерина Вторая? Ах, все-таки сама уберешь. Ку-у-да? Ленка, у тебя недержание мочи прямо перед приходом дежурного воспитателя. Шустренько! Так. Все легли. Здравствуйте, Людмила Петровна. Да, все на месте. Ленка только в туалете. Свет, сходи, скажи ей, что она не на заседании ООН. Пусть поторопится. Если я опоздаю на автобус, она оттуда уже не выйдет. Ну, все. Спокойной ночи, девчушки!

«Без десяти девять. Если Васька еще не пришел, я устрою ему веселую жизнь. Господи! Как там Женька? А если Наталья забыла забрать его из сада? Ну-ну-ну! Не нагнетай атмосферу. Она хоть соседка и шебутная, но ни разу еще не подводила. Все будет чудненько! Завтра – выходной. Сходим с Женькой в кафе, мороженое поедим… Это кто же там рожает-то? Как урок отвечать – у них голоса нет, а как орать – так прямо олени в брачный период».

– Лёнька! А если бы ты этим стулом угодил ему в голову? Да насчет головы я не сомневаюсь – она выдержит. Стул жалко. Почему до сих пор, как табун жеребцов бегаете? Быстро раздеваться и – в кровати. Мишенька, рыбка! Ты когда в последний раз ноги мыл? Про любовь рассуждаешь, а к самому можно только в противогазе подходить. Фу! Пакостник! Иди, мой ноги! И чтобы когти обрезал! Когти-когти. Ногтями это безобразие уже не назовешь. Васька где? А-а-а-! Легок на помине! Ты уже как мумия Тутанхамона высох, а все куришь. Быстро раздевайся! Людмила Петровна идет. Все, мальчики, спокойной ночи. Спасибо, ребята, как-нибудь доберусь. Нет, завтра у меня выходной. От вас, охломонов, хоть немного отдохну. Не подлизывайтесь! Пока.

«Неужели все? Кошмар! Десятый час! Если автобус уйдет раньше, то… Тьфу-тьфу-тьфу! А, черт! Вынесло ж тебя! Извините, Анна Федоровна. Я не могу задерживаться, у меня последний автобус уходит через пятнадцать минут. Послушайте! Что Вы от меня хотите? Дети лежат в кроватях, все на месте. Что еще? Не мо-гу. Вы – директор, к тому же живете рядом, так что можете позволить себе такую роскошь – потрепать каждого по чубчику. А я не могу! У меня собственный ребенок, как подкидыш, в шесть лет один дома по вечерам сидит, а я с чужими оболтусами сюсюкать буду? Сколько мне платят – на столько я и сюсюкаю. Хоть на два педсовета! До свидания!

«Господи! До чего же людям хорошо, когда кому-то плохо. Ведь не уймется, пока в душу не напакостит. У-у-у! Змея в шоколаде!

Ладно. Все. Бегом. Времени совсем мало…  Успела! Женечка, котенок мой милый, мама сейчас придет!»

Произведения

Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2014. – 80 с.

Кн. на рус., тат. и башк. яз.

Минахметова Залифа Ханафовна

Минахметова Залифа Ханафовна родилась 18 августа 1963 года в деревне Саузово Краснокамского района. В 1980 году поступила в БГПТУ №10 и выучилась на крановщицу. В городе Агидель проживает с 2000 года. В настоящее время работает кондуктором в городе Нефтекамске. В свободное время много читает и пишет стихи. Ее стихи часто публикуются в местной газете «Аҡ ҡалам» и в газете «Кама таңнары». Залифа Ханафовна участвовала в региональном конкурсе художественной самодеятельности «Башавтотранс — моя судьба!», посвященном 90-летию со дня основания предприятия. Первый этап этого конкурса проходил в городе Бирске, где Залифа Ханафовна заняла III место в номинации «Разговорный жанр». 

На втором этапе, который проходил в г. Уфе, Залифа Ханафовна удостоилась приза зрительских симпатий и получила подарок от известного поэта-песенника Рамиля Чурагулова с личным автографом. Дипломант Межрегионального литературно-поэтического фестиваля-конкурса устного творчества «Ата-бабалар ауазы» — «Зов предков».

ИСТӘЛЕК

Атай ҡурсаҡ бүләк иткән ине,

Әсәй теккән ине күлдәген,

Үҙем сиккән инем ҡулъяулыҡ.

Атай, әсәй инде күптән юҡ.

Иҫтәлеккә ҡалды ҡурсағың,

Ҡурсағыма теккән күлдәгең.

Бала сағым бик бәхетле үҙҙы –

Ҡайғы-хәсрәттәрҙе күрмәнем.

Йылдар үтеп, байтаҡ һыуҙар аҡты,

Хәтирәләр ҡалды уйылып.

Ағайҙарым үргән таҡыяның

Сәскәләре төштө ҡойолоп.

Хоҙай бар бит, үҙем әсә булдым –

Бүләк итте йәнле ҡурсағын.

Таҡыяны уға ҡустым үрҙе,

Һеңлем шаһит – әсәм аҙ күрҙе.

Буйға етте ҡыҙым – ҡурсағым.

Иңдәрендә суҡлы шәл-яулыҡ –

Әсәйемдән ҡалған иҫтәлек.

Ә ҡулъяулыҡ?

Ата-әсәм инде күптән юҡ.

Ҡояшлы көн – әсәм наҙы,

Айлы төнөм – атай ҡарашы,

Наҙлы елдәр – һеҙҙең йомшаҡ ҡулдар,

Ләйсән ямғыр – һеҙҙең күҙ йәше. 

Бәхет

 Бәхет-канатлы  кош, ул  ирекле,

 Тирәгеңә  куна-насыйп  итсә,

 Йөрәгеңә  керә-язган  булса.

 Бәхет  фәрештәдәй  иңнәреңә  куна, назлый.

 Бәхет-парлы  канат, каерылса -тора  канап, әрнеп-сызлап.

 Олы бәхет-

 Җан  сөйгәнең, белеп кадрең,күзләреңә  торса  карап.

 Бәхет ул  төш, бәхет  ул  кош,

 Тоталсаң  тот, әйдә  тырыш.

 Ычкындырсаң –кулдан   оча   канатланып,

 Кайтмый   кире   кабатланып.

 Бәхет-сынау,  бәхет-өмет,

 Өлешеңә   төшкән    көмеш!

                                                                                     Ышанам

 Туасы  таңнарга, явасы  карларга

 Горур  ай   янында  балкыган

 Йолдызлар  явына  сокланам.

 Шәфакъка батасы, офыктан  калкасы  кояшка,

 Тыныч  төннәргә, якты  көннәргә  сөенәм.

 Киләсе  язларга, буласы  назларга,

 Туасы  җаннарга   инанам.

 Болытсыз  күкләргә,  тибәсе  йөрәккә,

 Шатлыктан     агасы

 Яшьләрем  барына  ышанам.

 Дөньяда  яшибез   – мин  шуңа  куанам! 

Йөгерәм

Ялан   тәпи   йөгерәм   абыйларым    артыннан

 Чыклы   бәбкә   үләннән  йөгерәм-йөгерәм.

 Ялан   аяк   йөгерәм    бала   чагым   артыннан

 Яшел    чыклы    чирәмнән –

 Челтер    чишмәләргә    юл   тотам.

 Челтер    чишмәләргә    серем    сөйләп

 Салкын    суларында    юындым,

 Озак    еллар   саклап    килгән

 Хәтирәләр    белән     юандым.

 Кояш    нурларына    иркәләнеп

 Яшәү    бәхетенә       куандым.

 Төшләремдә    йөгерәм    абыйларым    артыннан,

 Хыялымда       йөгерәм    бала   чагым    артыннан

 Йөгерәм,  ялан    тәпи      йөгерәм

 Чыклы      бәбкэ    үләннән.

 Йөгерәм,    йөгерәм  ….

Кайтаваз

Соңгы яфрак төште агачыннан,

Агачыннан төште өзелеп.

Көзге күктә, күктә каңгылдашып

Кыр казлары оча тезелеп.

Бәгеремне телеп бала чакны,

Бала чакны искә төшереп

Саубуллашып кыр казлары китә тезелеп

Үзәккәем кала өзелеп.

Ялгыз калам, калам көенеп

Артларыннан карап кызыгып.

Җаным өши, мамык шәлгә,

Мамык шәлгә торам төренеп.

Күңел белән очам яннарыннан

Канатымны кагам ашкынып,

Кыйгак- кыйгак китте кошкайларым

Кайтавазда калдым уралып
Мамык шәлгә,

Мамык шәлгә торам төренеп.

АҒАЙЫМА

Һуңғы юлға һине оҙатҡанда,

Йыһан беҙгә ҡушылып иланы.Ул ожмахҡа инер, сабыр бул, тип

Баштарымдан мине һыйпаны.

Һуңғы юлға һине оҙатҡанда

Буран сығып, дауыл олоно,

Гүрең яҡты, тыныс йоҡла тип,

Аҡ юрғанға ҡәберен ураны.

Һуңғы юлға һине оҙатҡанда,

Балаларың ҡалды теҙелеп.

Күҙҙәрендә һағыш, ҡурҡыу ине,

Йөрәгем, гүйә, төштө өҙөлөп.

һуңғы тапҡыр йөҙөңә ҡараиым,Һуңғы тапҡыр һыйпаиым башың.

Рәнйеткәнем булһа, кисер, тип,  Маңлайыңдан үбеп хушлаштым.

ШӘМДӘЛ

Шәмдәремдең шәмдәле юҡ.

Шәмдәлһеҙ яна шәмем.

Иңдәремдә мамыҡ шәлем

Йылытмай, өшөй йәнем.

Өҫтәлемдә парлы шәмдәл,

Иңдәремдә мамыҡ шәл.Шәмдәл- шәмһеҙ, йәнем- йәрһеҙ,

Яңғыҙ яныу – ауыр хәл.

Шәмдәрем иреп аҡтылар,

Иңемдән төштө шәлем.

Ғүмерем – шәм, үҙем – шәмдәл,

Яҙғы ташҡындай хәлем.

Ана    сагышы

Яфраклар  коела,

 Кемнеңдер  гомере  өзелә – кем  туа.

 Кем  җитә  гомере  көзенә

 Кем  китә язында.

 Баш  ими  горурлар, ялагай  берәүләр,

 Күпләрнең  ак-кара  күренми  күзенә.

 Һәркемнең бармагы  кәкере  үзенә.

 Яфраклар  саргая – жиһанга  көз  хужа.

 Күңелгә  шом  салып

 Ачы  жил уйларны  тарата

 Сабыйлар үзенә  карата.

 Яфраклар саргаеп  коела

 Балам дип ананың  үзәге  өзелә,

 Ә  бала күңеле  далада.

 Күпләре  калада – кайгы  юк  анада.

 Әгәр  дә уйласа  бармы  дип-

 Ягырга утыны  бер  кочак,

 Сәхәргә икмәге  бер  кабым

 Һәм  суы – бер  йотым.

 Бер  кайтып  ураса, һич чиксез-

 Буласы ананың  күңеле.

 Уйланып  саргайган  яфрактай

 Өзмәгез  ананың  үзәген!

Балаларым

Бар   мөлкәтем-балаларым,

 Бавыр   каным.

 Кызым  – кояш,

 Улым – ай.

 Үзем –ачы  әрем.

 Бар   байлыгым-

 Киң    күңелем-олы   йөрәк.

 Кызым   тырыш,

 Улым-терәк,

 Алар    миңа   кирәк.

 Бар   өметем-  балаларым.

 Кызым  –  җимеш,

 Улым – көмеш,

 Алар   минем    өлеш!

 Атлый    киләм

 Шәл   чугымны   җилгә   бәреп.

 Кызым- кумәч,

 Улым – көләч,

 Узем  мин  – бәхетле   әни!

Кар    бөртеге

Кар   бөртеге    учларымда   эри

 Карашыннан    килә   эрисе.

 Өндә   күрүләрдән   мәхрүм

 Төшләремә   керче   кочасы

 Мизгел    генә   килә   күрәсе

 Чәчләреңнән    сыйпап   үтәсе.

 Кар   бөртеге    учларымда   эри

 Назларыннан    килә  эрисе

 Айлы    төндә    йолдызларны   санап

 Таң   атканын    килә    күрәсе.

 Кышкы    көннәр    кыска,

 Төннәр   озын,   һич  тә   килми    ялгыз    каласы.

 Салкын    төндә    сулышыннан   эреп

 Кочагында    килә     каласы.

 Кар   бөртеге    учларымда   эри,

 Учларында    килә   эрисе.

Произведения

 Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2013. – 64 с.

Кн. на рус., тат. и башк. яз.

  Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2014. – 80 с.

Кн. на рус., тат. и башк. яз.

Новиков А. Экспедиция в долину страха: Романы,  повести, рассказы. – Ишимбай, ООО «Полиграф – сервис», 2010.- 232с.

Между прошлым и будущим. Сборник прозы  и стихов. А. Новиков ; А. Адыев ; А. Захаров ; Р. Салихянова ; М. Булатов ; З. Минахметова.- Ишембай: ООО Полиграф-сервис, 2015.- 208с.

Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2013. – 64 с.

Кн. на рус., тат. и башк. яз.

  Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2014. – 80 с.

Кн. на рус., тат. и башк. яз.

 Агыйделнең иҗад чишмәсе / Тулпар.-2017.-№1.-С. 66-67

Сулейманова Манзиля Тухватулловна

Сулейманова Манзиля Тухватулловна родилась в 1966 году 27 февраля в деревне Азово Архангельского района Республики Башкортостан. Училась в г. Уфе в башкирской гимназии №1 им. Рами Гарипова. Окончила Башкирский государственный университет (г. Уфа), факультет башкирской филологии и журналистики. Много лет работала учителем башкирского языка и литературы в г. Агидель. Пишет и исполняет кубаиры. Дипломант Межрегионального литературно-поэтического фестиваля-конкурса устного творчества «Ата-бабалар ауазы» — «Зов предков».

Башҡортостан

Башҡортостан – тыуған илем бар,

Ағиҙелем – тыуған ҡалам бар,

Тыныслыҡта йәшәр илем бар,

Гөрләп сәскә атыр ҡалам бар.

Гел йәшә, беҙҙең Башҡортостан,

һине яҡлар йәш быуының бар.

Данлы үткәнеңде һаҡларлыҡ

Үҫеп килгән яңы быуын бар.

Ғорур баҫҡан ҡаяларыңда

Саңҡылтаған бөркөттәреңдәй,

Мең ғазаптар үткән юлыңда,

һағыш тулы ҡурай моңонда

Киләсәккә өмөт бағлаған,

Изге эштә илен данлаған,

Моңло йырҙарында маҡтаған

Сәсән һүҙле зирәк улдар бар.

Зифа буйлы ҡайындарыңдай

Сылтыр шишмә һыуҙың сафлығын,

Аллы-гөллө сәскәләреңдең

Наҙын йыйған һылыу ҡыҙҙар бар.

Гел йәшә, беҙҙең Башҡортостан,

Аҡ хыялдар менән сорналған.

Илдең ышанысын аҡларлыҡ

Ҡыҙҙар һәм егеттәр беҙҙә бар!

 Произведения

  Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2013. – 64 с.

Кн. на рус., тат. и башк. яз.

  Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2014. – 80 с.

Кн. на рус., тат. и башк. яз.

Иксез-чиксез ул башкорт даласы,

Агыйдел аның бер яшь каласы.

Күкләргә ашкан биек йортлары,

Үзенә тарта якты утлары!

Агыйдел! Агыйдел!
Син минем гүзәл калам.

Кайларда гына йөрсәм дә,

Сагынып сиңа кайтам!

Төрле яклардан дуслар җыелган,

Безнең алга зур бурыч куелган;

Милләтләр төрле, теләкләр изге:

Гөлдәй итәрбез без туган җирне!

Хезмәт, бары тик, бәхет китерсен!

Мәңге үкенмәс юллар үтелсен.

Ургылсын, әйдә, шатлык җырлары,

Туган җирдән дә гүзәл җир бармы?!

Произведения

Тимерова Р. Эх, минутлар! Мәңге түгелләр!.-Уфа: Чурагул нәшрияте, 2022-.240б.

Тимирова  Р. Мәхәббәтем чәчәк атсын!: шигырьләр  /Тимирова  Р. – Өфө: “ХАН” нәшрияте, 2007. – 160 б. (на тат. яз.)

Тимирова Р. Башºортостан; Œсœйемœ!; Яƒмыш бураны;

Әсә -Әсә; Яҙмыштарҙан уҙмыш булмай! –  тимә; Елдәр, елдәр!; Пар гөлдәрем;һөймәһән  – һөйкәлмәм: шиырƒар / Р. Тимирова  // Аº ºалам. – 2009. – №1. – С.4 (на баш. яз.).

Моя первая встреча с “инопланетянами”. Проза, поэзия, публистика.- Ишембай: ООО Полиграф-сервис, 2013.- 204с.

  Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2013. – 64 с.

Кн. на рус., тат. и башк. яз.

  Литераторы  Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники”  ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2014. – 80 с.

Кн. на рус., тат. и башк. яз.

Гомерләр балкышы : [шигырьләр]. – Уфа : Чурагул, 2015. – 324 б.

На тат. яз.

Перед вып. дан.: Пламя жизни

На тит. л. и обл. авт.; Рәмзинә Тимерова, Альбина Рәжәб

Агыйделнең иҗад чишмәсе / Тулпар.-2017.-№1.-С.66-67

Тухватуллина Гульсира Кирамовна

Родилась в 1949 г. Окончила 8 классов в деревушке Исмакаево Белорецкого района БАССР. В средней школе училась в известном селе Серменево того же района. После четырех лет поисков своего места в жизни поступила на филологический факультет БГУ. С 1975 года моя жизнь связана со школой д. Новокабаново, где она про- работала учителем и замдиректора по воспитательной рабо- те до 2010 года. Учила русскому языку и литературе, а с конца 90-х пришлось учить татарских детей и башкирскому. Тогда-то и пришла идея заняться переводом: захотелось с творчеством татарских и башкирских поэтов знакомить и русскоязычных чи- тателей, что и делаю сегодня в соцсетях.

                   * * *

Сагынганда аккан суга кара,

Сулар булып шаулап мин агам.

 Ярларына дулкын кага, димә,

Йөрәгеңә килеп мин кагам.

Сагынганда болытларга кара

Зәңгәр болыт булып мин агам,

Шыбыр-шыбыр яңгыр ява, димә,

 Күз яшьләрең булып мин тамам.

Сагынганда яуган карга кара,

Ак бураннар булып мин явам,

Ак бураннар адаштыра, димә,

Сине адаштырган мин һаман.

              * * *

Затоскуешь, взгляни на воды,

Потоком шумным я теку,

И не волны бьют о берег,

То в сердце я твое стучу.

Затоскуешь, взгляни на небо,

Я синим облаком плыву,

То не дождь шумит, твоими

 Слезами капаю я, лью.

Затоскуешь, взгляни на снег,

Бураном разыгрался я,

Не ты в буране заплутала,

Сбил с пути тебя все я.

Әнкәемә.

Өй түремдә гөлләр үсә,

Әкрен генә җыр тезәм.

Әнкәм җыры искә төшә,

Мин аларга су сибәм.

«Гөлләремә су сибегез,

Гөлләрем шиңмәсеннәр.

Гөле шиңгән, үзе дә шул,

Көндәдер, димәсеннәр»

Шулай җырлый иде әнкәем,

Су сипкәндә гөлләргә.

Мин дә җырлыйм шушы җырны,

Әнкәм искә төшкәндә.

Кичләр җиткәч, мин кулыма,

Алам йомгак, энәләр.

Бәйлимен мин йон оекбаш,

                                              Балаларым киярләр.                                                 

Тагын килә әнкәм җыры,

Шулчак минем күңелгә.

Онытылмас шушы моңнар,

һич беркайчан, гомергә.

«Биялиләрем биш энә

Кия алмыйм, тишелә.

Кычкырып бер жырлар идем,

Әнкәемә иштелә.

Олыгайган көнендә дә,

Әнкәсен ул уйлаган

Бәйләмнәрен бәйли-бәйли,

Моңлы җырлар җырлаган.

Әнкәемне уйлыйм мин дœ

Тарат зинһар сагышым.

Төшләремдә бер җырлачы

Сагынамын тавышнын.

Произведения

Шакирова, С. М. Рәхмәт яҙмышыма: шиғыр / С. М. Шакирова // Аº ºалам. – 2010. – № 10. – Б. 4. (На баш. яз.)

Шакирова, С. М. Әсәйемә; Яҡты маяҡ; Һағыныу: шиғырҙар / С. М. Шакирова // Аº ºалам. – 2011. – № 11. – Б. 4. (На баш. яз.)

Греценгер, М. Йөрәктән сыҡҡан ижад [Сәриә Мәғр¼ф ҡыҙы Шакирова тураһында] //  Аҡ ҡалам. – 2010. – № 10. – 4 б. (На баш. яз.)

Литераторы Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники” ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2013. – 64 с.Кн. на рус., тат. и башк. яз.

Литераторы Агидели : [альманах] / Лит. об-ние “Агидельские родники” ; [ред. Ю. А. Шурупов и др.]. – Нефтекамск: Нефтекамский Дом печати, 2014. – 80 с.

Агыйделнең иҗад чишмәсе / Тулпар.-2017.-№1.-С.66-67